กลับมาที่หลักที่หลวงพ่อสอนนะคะ มี ‘สติ’ อันดับแรก
ถ้าเรายืนหัวจงกรมเรายังรู้ตัวไม่ได้ ตรงนั้น แล้วเราเดินไปทั้งอย่างนั้น
ความรู้สึกตัวจะไม่มีเลย ความรู้กายรู้ใจจริงๆ อย่างที่มันเป็น มันจะไม่เห็น
อันนั้นก็เดี๋ยวลองกลับไปซ้อมดูอีกทีหนึ่งนะ
(ญาติธรรม: ค่ะ งั้นก็เดินจงกรมหรือนั่งสมาธิ ถ้าไม่หลับก็รู้สึกตัวได้)
คือ…ใช่ค่ะ คือนั่งสมาธิถ้าหลับ ไม่แนะนำนะคะ
เพราะมันสะสมโมหะไปเรื่อยๆ กว่าจะมาแก้โมหะ นี่มันยากมากเลยนะคะ
ถ้าเรารู้ว่าวันนี้นั่งยังไงเราหลับ เราต้องไม่นั่ง เราก็ต้องเดิน
แต่ถ้าวันนี้เรารู้สึกว่า เราพร้อม ไม่มีภาระอะไร
แล้วก็ไม่ได้รู้สึกว่าร่างกายอ่อนเพลียหรือว่าจิตใจเรารู้สึกไม่โอเค
ก็ลองซ้อมนั่งดูได้นะคะ
ยังไงเราไม่แก้กิเลสนะ เรารู้ทันอย่างที่เขาเป็นก่อน
หลักมันมีแค่นั้นเลย ‘รู้อย่างที่มันเป็น’
แต่มันจะรู้ได้คือ ‘สมาธิเราต้องมีความตั้งมั่นได้จริงๆ’
เพราะฉะนั้นในส่วนของสมาธิที่เราจะมาฝึกกันทั้งหมด
ก็คือ ‘ฝึกความตั้งมั่นของจิต’
ในความตั้งมั่นของจิต ยังไม่ได้ขึ้นวิปัสสนานะคะ
ทุกท่านต้องเข้าใจก่อน ในความตั้งมั่นของจิต มันยังเป็นสมถะอยู่
เราจะรู้ตอนไหนล่ะ ว่ามันเป็นวิปัสสนา
‘รู้ตามความเป็นจริงของกายกับใจได้’
เช่น เวลาที่เรารู้สึกตัวขึ้นมา เราเผลอไป
ตอนที่จิตมันเผลอไป ตอนนั้นน่ะ เรามีสติ มันมีความตั้งมั่นล่ะ
แต่เราดูบ่อยๆ เราจะสังเกตได้ จิตมันเผลอได้เอง
ตรงที่เราเห็นว่าจิตมันเผลอได้เองนี่แหละ
ที่เราจะเห็นขึ้นวิปัสสนาตามความเป็นจริงได้นะ
อีกอันหนึ่งก็คือเห็นว่าอะไร
เห็นว่า จิตที่มันไหลไปคิด มันก็ดับเหมือนกันนะ
อย่างถ้าเรานั่งสมาธิอยู่บ่อยๆ เราจะเห็น
เดี๋ยวจิตก็รู้สึกตัว เดี๋ยวจิตก็สงบ เดี๋ยวจิตก็ฟุ้งซ่าน
ถ้าเราเห็นได้อย่างนี้ว่า อ๋อ…จิตที่มันฟุ้งซ่านมันฟุ้งซ่านได้เอง
จิตที่รู้สึกตัวก็รู้สึกตัวขึ้นมาได้เอง เราบังคับมันไม่ได้
อย่างเช่นเราเผลอไป เราอยากให้มันไม่เผลออีก เราก็บังคับมันไม่ได้
อยู่ดีๆ มันก็สงบ อยากให้มันสงบต่อมันก็สงบไม่ได้
อันนี้แหละ คือสภาวะที่เราจะเห็นได้ว่า
อ๋อ…มันทำงานของมันเองได้ เราบังคับมันไม่ได้
ตรงนี้แหละค่ะ ที่เป็นจุดที่จะขึ้นวิปัสสนากรรมฐาน
คุณมาลี ปาละวงศ์
สนทนาธรรม
21 เมษายน 2567
จัดโดย ทีมสาระธรรมและทีมบ้านจิตสบาย
ณ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
หรือติดตามเพจเฟซบุ๊กสาระธรรมได้ที่: https://web.facebook.com/saradham.pramote
#ความตั้งมั่นของจิตยังเป็นสมถะ #หลักการปฏิบัติ #รู้อย่างที่มันเป็น #ฝึกความตั้งมั่นของจิต #สมาธิ #คุณมาลี #คุณมาลีปาละวงศ์ #ความรู้สึกตัว #รู้กายรู้ใจอย่างที่เป็น #ไม่แก้กิเลส #รู้สึกตัว #วิปัสสนา #สมถะ #รู้ตามความเป็นจริงของกายกับใจ #มีสติ #มีความตั้งมั่น #เห็นตามความเป็นจริง #สภาวะ #จิตทำงานของมันเองได้ #เราบังคับมันไม่ได้ #วิปัสสนากรรมฐาน #บ้านจิตสบาย #สาระธรรม