ถ้าเราทำสม่ำเสมอนะแล้วไม่ได้ทำผิดนะคะ จิตมันจะเข้าบ้านขึ้นเรื่อยๆ มีเป็นช่วงๆ มันจะรู้ด้วยตัวเองได้ ถ้าเราจำจิตที่เข้าบ้านได้ พอมันออกนอกจากบ้านไปเนี่ย มันจะรู้ได้เองนะคะ ลองดูว่าเข้าบ้านมี 2 แบบคือ ‘จิต’ ที่เป็น ‘จิตผู้รู้สัมมาสมาธิ’ มันมาได้ 2 ทาง
อันหนึ่ง (1) ใช้วิธีหลวงพ่อ ‘จิตหลงแล้วรู้’ จิตหลงแล้วรู้ จิตจะตั้งมั่นเป็นช่วงๆ จิตที่ตั้งมั่น คือจิตที่เข้าบ้านนั่นแหละ แต่ว่าขณะที่หลงแล้วรู้ มันจะเกิดขึ้นสั้นๆ ทีละขณะ ทีนี้ถ้ามันเกิดบ่อย หลงแล้วรู้ หลงแล้วรู้บ่อยๆ มันจะเหมือนเรามีความรู้ตัวที่ต่อเนื่องยาวนาน มันเป็นกำลังของสมาธิิเกิดจากการที่หลงแล้วรู้
อีกอันหนึ่ง (2) เข้าอีกทางคือ ‘เข้าทางสมถกรรมฐาน’ ทำสมาธิจนกระทั่งมันเข้า ‘ฌานสอง’ ได้ ก็คือฌาณที่หนึ่งมันมี วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา..ใช่ไหม สมมุติเราพุทโธ พุทโธ แล้วใจเราสงบนะ มีความสงบขึ้นมา อันนี้เป็นฌานหนึ่ง อันนี้ยังไม่มีจิตผู้รู้ เเต่ทีนี้พอเราพุทโธ..พุทโธ ไปเรื่อยๆ พอจิตมันเริ่มสงบ มันทิ้งพุทโธ มันทิ้งตัววิตก วิจารไป มันมีปีติมีความสุขเกิดขึ้น มีความสงบเกิดขึ้น ตรงนี้ ‘จิตผู้รู้เกิด’ จิตผู้รู้ตัวนี้คือ ‘ใจที่ตั้งมั่นถึงฐาน’ ตัวเดียวกันเลยแต่ว่ามาคนละทาง การทำสมถกรรมฐานก็มีข้อดี คือตัวจิตผู้รู้มันจะมีกำลังมาก มันจะอยู่ได้นาน อย่างเวลาที่เราทำความสงบแล้วจิตรวมลงมา มีใจที่เป็นผู้รู้อยู่ ตรงนี้มันจะอยู่ได้นานมีกำลัง ถ้าเราเคยนั่งสมาธิแล้วจิตรวมเข้าไป จิตเราตรงนั้นเข้าบ้านเต็มที่
ถ้าเราจำได้นะคะ ต่อไปจิตมันเป็นยังไง มันไม่เข้าบ้าน มันจะเปรียบเทียบความแตกต่างได้ ก็จะรู้ว่าอ๋อ..ตอนนี้มันไม่เข้าบ้านนะ อะไรอย่างนี้ คือมันต้องเคยเข้าพักจริงๆ ถึงที่ ถ้ายังไม่ถึงที่นะ มันก็ยังแสดงว่ายังภาวนาไม่พอ หรืออาจจะภาวนาไม่ถูก มี 2 อย่างนะ แต่ถ้าหากว่าเราทำถูกนะ อย่างเช่น เราทำด้วยใจธรรมดา ทำกรรมฐานไปเรื่อยๆ สบายๆ จิตที่ตั้งมั่นมันจะค่อยๆ เกิดขึ้น แล้วเราจะวัดด้วยตัวเองได้ แต่ถ้าหากว่าไม่ได้เริ่มภาวนาเลยนะ จะรู้ๆ อยู่ หรือทำนิดๆ หน่อยๆ ทำไม่พอ มันไม่เข้าบ้านซักที ตรงนี้มันจะเริ่มสับสนแล้ว เอ๊ะ…อันไหนคือสิ่งที่ถูก
ฉะนั้นพวกเรายังจำเป็นนะ ที่จะต้องทำสม่ำเสมอ คือมันต้องมีการลงทุนจริงๆ คือทำสม่ำเสมอ ทำด้วยใจธรรมดา สม่ำเสมอต่อเนื่องช่วงหนึ่งมันจะได้จิตที่ตั้งมั่นให้เราเห็น อันนี้ก็จำเป็น พอเรารู้ เราเห็นจิตที่ตั้งมั่นบ่อยๆ ต่อไปมันจะจำได้ อันนี้..มันไม่เข้าบ้านนะอะไรอย่างนี้ มันจะรู้ได้เอง มันจะจำได้ ฉะนั้นมันมี 2 ทางที่เข้ามา แต่จริงๆ จิตเหมือนกัน ผลเท่ากัน 2 อันนี้ไม่ต่างกันเลย เท่ากัน แต่มาคนละทาง
แต่มาแบบหลวงพ่อมันจะมีข้อดีที่ว่า ‘ตัวสติ’ มันจะไว เพราะฉะนั้น หลงแล้วรู้ หลงแล้วรู้ สติของพวกเราเข้มแข็ง ตัวสัมมาสมาธิตัวนี้ก็เข้มแข็งด้วย ส่วนอันนั้นถ้าเป็นอารัมมณูปนิชฌาน บางทีมันก็จะพร้อมที่จะเคลิ้ม พร้อมที่จะเข้าไปจมแช่อยู่กับความสุขความสงบอันนั้นได้
2 ตัวนี้มีข้อดีข้อเสียต่างกัน อารัมมณูปนิชฌานที่จิตตั้งมั่นแล้วรวมเข้าไป จิตเขาได้พักลึกกว่า แต่ขณะที่หลงแล้วรู้ หลงแล้วรู้มันไม่ได้พักเต็มที่ มันจะพักนิดหน่อยๆ อย่างนี้นะ จะไปแบบต้องเดินทางตลอดเวลา ส่วนถ้าทำสมถะแบบนั้นได้ ก็จะได้พักโรงแรมเป็นช่วงๆ อะไรอย่างนี้นะคะ คือความมันมีความต่างแล้วมีข้อดีกับข้อเสียแตกต่างกัน
ซึ่งตรงนี้นะเราเลือกไม่ได้ เพราะบางคนทำสมถะไม่ได้เลย บางคนทำสมถะได้ แม่แนะนำว่าให้ทำสมถะด้วย จิตจะได้พักเต็มที่นะ แล้วเราจะภาวนาด้วยความสดชื่น แต่เราแบ่งเวลาไว้ เราไม่ทำสมถะทั้งหมด ทำสมถะให้พักนิดนึงนะ แล้วแบ่งเวลาไว้ จิตหนีแล้วรู้ จิตหนีแล้วรู้ เราจะได้ทั้ง 2 อย่าง แล้วก็มันได้พักเต็มที่ด้วย แล้วก็มีกำลังที่จะดูกายดูใจได้อย่างสดชื่น พวกที่ทำสมถะไม่ได้เลยนี่ มันจะแห้งแล้งนิดนึงนะ แต่ก็ไม่ใช่ว่าไปไม่ได้ ก็ไปได้เหมือนกัน แต่ต้องอดทน
คุณแม่ชีอรนุช สันตยากร
วัดสวนสันติธรรม จังหวัดชลบุรี
9 มิถุนายน 2567
ณ บ้านจิตสบาย
©มูลนิธิสื่อธรรมหลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
ที่มาคลิป: https://www.youtube.com/watch?v=9qjWsthEUvs
#จิตเข้าบ้าน #สัมมาสมาธิ #จิตหลงเเล้วรู้ #จิตผู้รู้สัมมาสมาธิ #จิตตั้งมั่น #จิตเข้าบ้านได้2แบบ #หลวงพ่อปราโมทย์ #หลวงพ่อปราโมทย์ปาโมชฺโช #หลวงปู่ปราโมทย์ #หลวงปู่ปราโมทย์ปาโมชฺโช #คุณแม่ชีอรนุช #คุณเเม่นุช #คุณแม่ชีอรนุชสันตยากร #หลงเเล้วรู้ #รู้ตัวต่อเนื่อง #กำลังของสมาธิ #สมถกรรมฐาน #ฌานสอง #ฌาณหนึ่ง #วิตก #วิจาร #ปีติ #สุข #เอกัคคตา #จิตผู้รู้ #จิตรวม #จิตมีความสงบ #มีใจเป็นผู้รู้ #ทำความสงบ #ทำสมาธิ #ภาวนา #ทำด้วยใจธรรมดา #ทำกรรมฐาน #ตัวสติ #อารัมมณูปนิชฌาน #จิตได้พัก #ทำสมถะ #ดูกายดูใจ #ต้องอดทน #พุทโธ #ทำสม่ำเสมอ #บ้านจิตสบาย